NTS 20187366 Invloed van chemische stoffen op de ontwikkeling van vetcellen en gerelateerde metabole ziekten in zebravis
Obesitas (zwaarlijvigheid) en gerelateerde metabole ziekten zoals diabetes nemen wereldwijd toe. Mensen worden dagelijks via bijvoorbeeld voedsel, water, lucht en consument producten blootgesteld aan verschillende in het milieu voorkomende chemische stoffen. Sommige van deze stoffen kunnen de stofwisseling verstoren. In de laatste jaren heeft onderzoek aangetoond dat blootstelling aan deze zogenaamde ‘metabolisme verstorende stoffen’ tijdens de zwangerschap ofwel vroege ontwikkeling van de foetus een rol speelt bij het krijgen van metabole ziekten later in het leven. Deze chemische stoffen beïnvloeden belangrijke processen die een rol spelen in het aansturen van onder andere ontwikkeling van vetcellen en organen zoals alvleesklier en lever. Het doel van dit onderzoek is om te bepalen hoe blootstelling aan bepaalde chemische stoffen tijdens vroege ontwikkeling van de zebravis kan leiden tot (epi)genetische veranderingen die onder andere kunnen leiden tot het ontstaan van meer vetcellen.
Ook willen we bestuderen of de ontwikkeling van organen zoals alvleesklier en lever afwijkingen laten zien na blootstelling aan deze chemische stoffen.
Als we kunnen ontdekken hoe deze chemische stoffen bijdragen aan de toename van obesitas, diabetes en andere gerelateerde ziektebeelden dan kunnen we in de toekomst een betere inschatting maken van de lange termijneffecten op de gezondheid van de mens. Ook kunnen we betere testen ontwikkelen om de toxiciteit van dit soort stoffen te voorspellen.
Overal ter wereld neemt het aantal mensen met overgewicht, obesitas,
diabetes en andere metabole ziekten hard toe. Dit lijdt tot serieuze
gezondheidsrisico’s en toenemende kosten in de gezondheidszorg om mensen die aan deze ziektes lijden te kunnen behandelen. Een grote bijdrage van dit onderzoek zal zijn om nieuwe kennis te vergaren over vroege blootstelling aan chemische stoffen en het ontstaan van obesitas en gerelateerde metabole ziekten. In dit project gebruiken we de zebravis als model voor ontwikkeling van vetcellen bij de mens. Vetcellen in de zebravis larve kunnen bestudeerd worden door gebruik te maken van een lichtgevende kleuring van vetachtige stoffen binnenin de vetcel die we onder de microscoop kunnen zien. In de toekomst gaan we deze nieuwe gegevens gebruiken om een computermodel te ontwikkelen die de effecten van vroege blootstelling aan chemische stoffen kan voorspellen zonder het gebruik van proefdieren.
In dit onderzoek wordt gewerkt met muizen.