NTS 202010205 Karakterisering van een vet-regulerend ontstekingsremmend werkingsmechanisme in de Ziekte van Alzheimer
Het doel van dit project is nieuwe inzichten te verkrijgen voor de ziekte van Alzheimer die mogelijk leiden tot nieuwe, verbeterde therapieën. In Nederland lijden meer dan 250.000 mensen aan dementie. Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van dementie waarin een afname van het aantal hersencellen te zien is. Hoe de ziekte ontstaat is nog onbekend en er is geen behandeling beschikbaar die de ziekte geneest of het proces kan afremmen. Hoewel bekend is dat ontstekingsreacties en veranderingen in de vethuishouding in de hersenen een belangrijke rol speelt in een vroeg stadium van de ziekte zijn de werkingsmechanismen tot op heden onbekend. Daarom is meer onderzoek nodig dat verder reikt dan de gebruikelijke onderzoeksrichtingen. Met dit project willen we meer inzicht krijgen in processen van de ziekte van Alzheimer. Onze groep heeft aangetoond dat een belangrijk eiwit voor vet-transport (CERT) afwijkt in het brein van Alzheimerpatiënten. Verder hebben we gevonden dat dit eiwit ontstekingsreacties in het brein doet afnemen en ook geheugenproblemen hieraan gerelateerd zijn. De werking is echter nog onbekend. Met dit onderzoek bestuderen we hoe dit eiwit de ontstekingsreacties in de hersenen en geheugen beïnvloedt van muizen. Verder zullen we onderzoek doen naar de interactie tussen eiwitten, vetten en het immuunsysteem in de hersenen door gebruik te maken van onderzoeksmethoden zoals gentherapie en moleculair eiwit- en vetonderzoek. Ook kan de stofwisseling van vetten en eiwitten door medicatie beïnvloed worden. Door ons te richten op de effecten van deze medicatie bij Alzheimer, zijn vetten en hun transporteiwitten interessante aanknopingspunten voor een mogelijk geheel nieuwe aanpak van behandeling. Met de resultaten van ons onderzoek kunnen nieuwe bevindingen geïntegreerd worden met de bestaande kennis over de oorzaak van Alzheimer en verwachten dat dit mogelijk zal leiden tot klinische vervolgstudies om gerichte medicatie tegen Alzheimer te ontwikkelen.
Samenvattend hebben we twee hoofddoelen geformuleerd:
- Het onderzoeken van de effecten van medicatie, gericht op verschillende aspecten van de vet-stofwisseling in de hersenen, op ontstekingsreacties en gedrag dat wordt gezien in de ziekte van Alzheimer.
- Het vet-transport eiwit, CERT, karakteriseren en de ontstekingsremmende- en gedragseffecten van dit eiwit te onderzoeken in de ziekte van Alzheimer.
Door het benaderen van bovenstaande doelen beogen we met onze aanvraag de relatie tussen vetten en Alzheimer te verklaren door ons te richten op het immuunsysteem van het brein.
Wij verwachten dat dit onderzoek aantoont dat medicatie die de vetstofwisseling gericht beïnvloeden, werkzaam kunnen zijn voor de ziekte van Alzheimer. Als dat zo is, dan kan er ook een onderzoek bij patiënten worden opgestart. Dit is van uitermate groot maatschappelijk belang, aangezien er op dit moment geen enkel medicijn is dat de ziekte kan genezen. Enkel voor vroege stadia van de ziekte zijn er medicijnen beschikbaar die symptomen verminderen, maar verder weinig tot geen invloed hebben op het verloop van de ziekte. Bovendien kunnen door het bestuderen van de vetstofwisseling bij de ziekte van Alzheimer op een fundamenteel niveau, nieuwe diagnoses en therapieën ontwikkeld worden in de toekomst.
In dit onderzoek wordt gewerkt met muizen.