NTS 202010447 Evolutie van maternale effecten in levendbarende vissen
In dit project onderzoeken we (i) hoe omgevingsomstandigheden die de moeder tijdens de zwangerschap ervaart worden doorgegeven aan haar embryo’s en (ii) hoe de evolutie van een placenta de mogelijkheid van moeders, om tijdens de zwangerschap de ontwikkeling van hun embryos zodanig aan te passen dat deze na de geboorte optimaal zijn aangepast aan de verwachte omgeving, verandert. Dit onderzoek zal in belangrijke mate bijdragen aan een beter begrip over hoe en waarom de placenta ooit is ontstaan in levendbarende dieren.
Placentas zijn meerdere keren ontstaan tijdens de evolutie van de gewervelde dieren en komen voor bij levendbarende vissen, amfibieën, reptielen en zoogdieren. De evolutie van een directe fysieke verbinding tussen moeder en ontwikkelende embryos zou de moeder beter in staat stellen om tijdens de zwangerschap het fenotype van de nakomelingen aan te passen aan veranderende omgevingsomstandigheden, zodat deze na hun geboorte beter aangepast zijn aan de nieuwe verwachte omgeving. Echter, de mechanismen die hieraan ten grondslag zouden liggen worden nog onvoldoende begrepen. In dit project bestuderen we deze onderliggende mechanismen in levendbarende vissen ('Guppen') en hoe deze mechanismen veranderen tijdens de evolutie van de placenta. Dit inzicht zal in belangrijke mate bijdragen aan een beter begrip over waarom en hoe de placenta ooit is ontstaan, niet alleen in vissen (de eerste gewervelde dieren die ooit een placenta ontwikkelden) maar ook in levendbarende amfibieën, reptielen en zoogdieren.
In dit onderzoek wordt gewerkt met visseen.