NTS 20209425 Het vinden van factoren betrokken bij de aanleg van zenuwcellen van de darm, en hoe dit verkeerd gaat in patiënten met darmaandoeningen

De zenuwcellen in de darmen zijn essentieel voor het goed functioneren van de darm (bijv. voor de darmbewegingen die nodig zijn om voedsel door de darm te stuwen). Defecten in deze zenuwcellen, voorkomend in 30% van de westerse populatie, veroorzaken een breed scala aan darmaandoeningen. Hoewel deze aandoeningen zich uiten in verschillende mate van ernst, kan een klein stukje darm dat geen zenuwcellen bevat, al levensbedreigende consequenties hebben, zoals bijvoorbeeld bij de ziekte van Hirschsprung. Het tekort aan noodzakelijke zenuwcellen ontstaat al voor de geboorte, tijdens de vroege ontwikkeling van het embryo. Ondanks uitgebreid onderzoek zijn de precieze onderliggende mechanismen en oorzaken van deze ziekte grotendeels onbekend. Door het testen of specifieke veranderingen in het DNA (genen) of omgevingsfactoren de ontwikkeling van deze zenuwcellen beïnvloeden, kunnen we hier meer inzicht in vergaren. Daarnaast testen we onze vernieuwende hypothese dat naast de zenuwcellen zelf, ook de cellen in hun directe omgeving een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van deze ziekten. Met de verkregen data kunnen we nog niet eerder gevonden veranderingen in het DNA ontdekken die van belang zijn voor het diagnosticeren en bij de voorlichting van patiënten. Daarnaast kunnen we nieuwe aangrijpingspunten voor behandelingen vinden, of behandelingen die in ontwikkeling zijn succesvoller maken. Hiermee zal dit onderzoek bijdragen aan een verbeterde patiëntenzorg en een verbeterde kwaliteit van leven van patiënten.

Wetenschappelijk belang:
Het verkrijgen van nieuwe inzichten in de ontwikkeling van zenuwcellen van de darm. Het opstellen van nieuwe modellen m.b.t. de oorzaak van aandoeningen waarbij de zenuwcellen van de darm betrokken zijn. Inzicht in welke veranderingen in het DNA van invloed zijn op de zenuwcellen van de darm zelf, of juist op cellen in de directe omgeving van de zenuwcellen.
Maatschappelijk belang:
Patiënten een verklaring bieden voor hun aandoening (veranderingen in het DNA) en de mogelijkheid geven om bij een kinderwens of zwangerschap het ongeboren kind te testen op deze veranderingen in het DNA. De huidige behandeling voor de ziekte van Hirschsprung is zeer ingrijpend en lost vaak niet alle klachten op. Ons onderzoek zal nieuwe aangrijpingspunten opleveren die gebruikt kunnen worden voor de ontwikkeling van aanvullende en nieuwe behandelingen voor patiënten, om zo ook deze aanhoudende klachten weg te kunnen nemen.

In dit onderzoek wordt gewerkt met zebravissen.