NTS 20172844 migratie onderzoek Muskusratten
De Muskusrat (Ondatra zibethicus) is een invasieve exoot uit Noord-Amerika. Om schade door graverij aan oevers en waterkeringen te voorkomen wordt in Nederland de Muskusrat al decennia intensief bestreden. De muskusrat wordt
beschouwd als één van de minst gewenste invasieve soorten van Europa. De Muskusrat is een reservoir van aan dieren gerelateerde ziektes en veroorzaakt schade aan de landbouw en kustverdedigingswerken. De geschatte kosten van
de aangerichte schade en de risico's op schade in Nederland zijn hoog. Bij de bestrijding worden jaarlijks aanzienlijke aantallen dieren gedood, wat tot aanhoudend publiek debat over de wenselijkheid en de effectiviteit van het bestrijden van Muskusratten heeft geleid.Om een goed maatschappelijk debat over de optimale strategie van beheer te voeren is allerlei kennis nodig. Onder andere uit gebieden in Nederland, waar de Muskusrat niet bestreden wordt. Dierenwelzijnsgroeperingen en natuurbeherende instanties pleiten al jaren voor het uitvoeren van experimenten waarbij in een beperkt gebied de bestrijding achterwege blijft. Voor de Unie van Waterschappen is het van belang om te weten of het niet bestrijden van de Muskusrat tot gevolg heeft dat een dergelijk gebied als bron gaat fungeren zodat in het omringende gebied de beheersinspanning omhoog moet. De onderhavige studie is een bouwsteen bij een meer omvattend
onderzoeksraamwerk dat beoogt de schade beheersbaar houden, rekening houdend met dierenwelzijn, overige natuurwaarden en minimalisatie van bijvangsten. In Nederland wordt de Muskusrat landelijk vlakdekkend bestreden om
waterstaatswerken tegen graverij te beschermen. Het moerasdeel van de Oostvaardersplassen (OVP) is daar een uitzondering op. De keuze om niet te bestrijden in het moeras van de OVP heeft gevolgen voor de bestrijding direct
rondom de OVP. Het is waarschijnlijk dat er hogere dichtheden in dit gebied zijn, en dat er dieren wegtrekken, waardoor er rondom het gebied een verhoogde vangstinspanning nodig is. Daarbij komt dat in 2018 het waterpeil in de OVP vermoedelijk zal worden verlaagd in het kader van het Natura 2000 beheerplan. Dit zal gevolgen hebben voor de beschikbaarheid van leefgebied voor Muskusratten. Het monitoren van verplaatsingen van Muskusratten in dit onbestreden gebied (met of zonder drooglegging) zal belangrijke informatie opleveren over de vraag wat het voor de bestrijding betekent dat er
uitzonderingen bestaan op de vlakdekkende strategie. Deze aspecten gaan we onderzoeken door een aantal dieren te zenderen (waarmee we de verplaatsing in detail meten) en een aantal dieren te merken
met oormerkjes.
Inzicht in de mate waarin niet-bestrijden in een klein gebied een bronpopulatie oplevert. Welk deel van de uitstroom wordt elders gedood en om welke kosten en hoeveelheden te doden dieren gaat dat? Kennis van verplaatsings-afstanden, migratie routes en terreingebruik. Deze kennis maakt de bestrijding buiten de OVP doelmatiger, hetgeen tot lagere absolute aantallen te doden dieren leidt. Dierenwelzijnsgroeperingen, natuurbeherende instanties en de Unie van Waterschappen willen weten of de Muskusratten problematiek ook beheersbaar is als de soort niet vlakdekkend wordt bestreden, en wat de gevolgen zijn voor organisatie van de bestrijding rondom, bijvangsten en dierenwelzijn. Wetenschappelijk gezien betreft het een toetsing van reeds ontwikkelde theorie en modellen.
In dit onderzoek wordt gewerkt met 1000 Muskusratten.