NTS 20172964 Bijdragen aan de bepaling van effecten van kustbeheer op Zwarte zee-eenden in de Nederlandse kustwateren

De Noordzeekustzone vormt een belangrijk leefgebied voor de nationaal en internationaal beschermde Zwarte zee-eend. De Zwarte zee-eend (Melanitta nigra) broedt jaarlijks in Noord-Europa en Rusland en brengt de wintermaanden door aan de Noordzeekust. Hier foerageert de eend op schelpenbanken in ondiepere kustwateren. Een aanzienlijk deel van de
Noordwest Europese populatie overwintert in de Nederlandse kustgebieden. De in Nederland aanwezige aantallen van de soort dalen in de laatste decennia en zijn lager dan de Natura 2000 instandhoudingsdoelen. Kader van de studie is de EU Natura 2000-regelgeving en de Nederlandse Wet Natuurbescherming. Dit kader beoogt het langetermijn behoud van de
Zwarte zee-eend te waarborgen. De wet natuurbescherming vereist dat Rijkswaterstaat (RWS) het effect van activiteiten in de kustzone op de instandhoudingsdoelstellingen van deze soort moet beoordelen. Het uiteindelijke doel is om te begrijpen welke factoren en processen het aantal Zwarte zee-eenden in de Nederlandse kustzone bepaald. Dat begrip is nodig om het effect van activiteiten in de kustzone op de aantallen te kunnen beoordelen. Een dergelijke beoordeling vereist allerlei soorten informatie die samen moet worden geïnterpreteerd. Hiertoe voert RWS veldstudies uit en ontwikkelt zij
modellen. Uit deze studies blijkt dat er veldinformatie nodig is over verspreiding in ruimte en tijd, tijdsbesteding, gedrag en verblijftijden van Zwarte zee-eenden in de Nederlandse kustzone. Bovendien is de internationale context belangrijk, omdat de aantallen Zwarte zee-eenden in de Nederlandse kustzone kunnen worden bepaald door omstandigheden in
het buitenland Het directe doel van deze studie is het verzamelen van een deel van de veldinformatie die hiervoor essentieel is. Het gaat om informatie die door middel van zenderonderzoek moet worden verzameld, omdat andere methodieken niet toereikend zijn. In deze studie worden daarom gedurende vijf jaar Zwarte zee-eenden gevangen op zee en van een geïmplanteerde zender voorzien. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bekende technieken en standaard protocollen die bij
andere zeevogels al vaker zijn toegepast, maar nog niet vaak bij deze specifieke soort. Inherent aan dit onderzoek zijn er een aantal onzekerheden met betrekking tot uitvoering en omvang. Deze onzekerheden hebben niet zo zeer betrekking op de consequenties voor de dieren, maar meer op de te verwachten variatie in de resultaten. Het onderzoek wordt daarom gefaseerd uitgevoerd, waarbij jaarlijks gekeken wordt in hoeverre de doelstellingen al met de reeds verzamelde gegevens zijn behaald. Na het eerste jaar zal ook expliciet worden beoordeeld of het werkelijke ongerief, en onverhoopte uitval van dieren en zenders, in overeenstemming is met de op basis van ervaring in de project beschrijving gegeven inschattingen. Het maatschappelijk belang zit hierin dat het beheer van de kustzone geen doorgang kan vinden zonder een gedegen beoordeling van de effecten op de Zwarte zee-eend. Wetenschappelijk gezien is het interessant omdat de studie
belangrijke nieuwe gegevens op zal leveren waarmee state-of -the -art modellen verbeterd worden.