NTS 20198505 Validatie van een uitgebreide één-generatie reproductie test met zebravis

Sommige van door de mens geproduceerde chemische stoffen, lijken op natuurlijke hormonen. Als zulke stoffen in het milieu terecht komen, kunnen ze de concentratie van natuurlijke hormonen in dieren beïnvloeden, wat gevolgen kan hebben voor het functioneren van het dier en, vervolgens, het ecosysteem.

Er zijn in vitro testen beschikbaar die een goed inzicht geven in de manier waarop natuurlijke hormonen verstoord worden. Dierproeven zijn echter noodzakelijk om te kunnen voorspellen wat het gevolg is op dieren in het milieu zodat ze zo goed mogelijk beschermd kunnen worden.

Een van de standaard OECD (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) testen die hiervoor gebruikt wordt is de uitgebreide één-generatie reproductie test (OECD 240). Deze test onderzoekt de effecten op verschillende levensfasen van vissen:
• voorplanting en groei van vissen die op volwassen leeftijd de stof binnenkrijgen
• groei, ontwikkeling, voortplanting en het geslacht van vissen die gedurende hun hele leven blootgesteld zijn geweest
• de kans op overleving van blootgestelde embryo’s en larven

De vissoort die toegestaan is voor deze test is de medaka. Uit recent onderzoek blijkt dat de medaka minder goed geschikt is, omdat het van nature te weinig eitjes produceert en een lage overleving van de nakomelingen heeft. Bovendien bevat de test onderdelen die ongerief kunnen veroorzaken, zoals het knippen van vinnen en het meerdere keren verplaatsen van vissen naar andere aquaria. De bovengenoemde problemen kunnen verminderd worden door gebruik van een andere vissoort.

De zebravis wordt intensief gebruikt in wetenschappelijke onderzoek waardoor er veel over bekend is. De voortplanting sluit beter aan op de doelstellingen van de test. Het hormonale systeem en genoom tonen veel overeenkomsten met dat van de mens. Daarom wordt zebravis vaak in het onderzoek naar menselijke ziektes gebruikt.

Dit project is bedoeld om te beoordelen of de zebravis een geschikte diersoort is voor de uitgebreide één-generatie reproductie test.

Dit onderzoek is opgezet door de OECD. Het Duitse Milieuagentschap coördineert dit proces en heeft hiervoor twee chemische stoffen met een hormoon verstorende werking uitgekozen: Tamoxifen - een medicijn voor borstkanker en Prochloraz – antischimmel middel.

Met beide stoffen wordt een test uitgevoerd. Vervolgens worden de resultaten vergeleken met de resultaten van andere laboratoria die dezelfde testen op dezelfde manier hebben uitgevoerd.