NTS 2016575-5 Diabetes-gerelateerde vervetting van bloedvaten

Eén op de 3 Nederlanders krijgt type 2 diabetes, en 1 op de 2 mensen heeft een voorstadium ervan, pre-diabetes. Deze aandoeningen gaan gepaard met hart- en vaatziekten en uitval van organen zoals spieren, nieren en het hart.

De exacte oorzaken van type 2 diabetes zijn niet bekend en de oorzaken van de vaatcomplicaties ook niet. Hierdoor bestaat er momenteel nog geen effectieve behandeling voor de complicaties van type 2 diabetes. We weten ondertussen wel dat vet zich ophoopt rond de bloedvaten en zo vaatfunctie kan beïnvloeden. Dit ‘vaatvet’ is bij slanke mensen in staat om de bloedvaten wijder te maken, daardoor stroomt het bloed goed door de vaten. Bij mensen met vetzucht veranderen de eigenschappen van dit vet en verstoort dit vet de normale werking van bloedvaten: de bloedvaten worden nauwer als ze worden blootgesteld aan het ‘suikerhormoon’ insuline. Dit bloedvatdefect is een probleem voor patiënten met diabetes en hart- en vaatziekten. Vernauwing van de bloedvaten zorgt ervoor dat er minder zuurstof en voedingsstoffen naar de hart- en skeletspieren gaan waardoor spierfunctie afneemt. Bovendien verstoort het vaatdefect de spierdoorbloeding (perfusie) en daarmee de opname van suikers en zuurstof in het hele lichaam.

Dit project heeft als doel meer inzicht te krijgen in de relaties tussen verstoringen in suikeropname en vaatfunctie. Dit inzicht kan gebruikt worden om type 2 diabetes te voorkomen en het welzijn van patiënten met type 2 diabetes te verbeteren door het voorkomen van vaatcomplicaties. Dit onderwerp zal op twee manieren onderzocht worden: (1) door genetische uitschakeling van potentiele aangrijpingspunten (sleutelmoleculen) en (2) door farmacologische remming van deze sleutelmoleculen, ofwel testen van een nieuw medicijn.

Om te onderzoeken of afwijkingen in de kleine bloedvaten bijdragen aan verstoorde suikeropname, zal de dichtheid van deze bloedvaten in het hart worden verlaagd door een eiwit (Notch) in deze kleine bloedvaten uit te schakelen. Dat doen we in volwassen muizen, om de verlaging van vaatdichtheid die bij diabetes- en hartpatiënten wordt waargenomen zo goed mogelijk na te bootsen in het diermodel.

Ons doel is om nieuwe aangrijpingspunten te vinden om vaat functioneren te verbeteren. Daarnaast testen we een nieuw medicijn om bloedvatfunctie te verbeteren wanneer er veel vet aanwezig is. Met de verworven inzichten hopen we een stap dichterbij effectievere toekomstige behandelingen van diabetes complicaties te komen.

In dit onderzoek is gewerkt met muizen.

Op 31 oktober 2019 is de tekst voor dit onderzoek aangepast.