NTS 202010187 Het moduleren van het energiemetabolisme als strategie om hart- en vaatziekten tegen te gaan
Hart- en vaatziekten vormen wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. De belangrijkste onderliggende oorzaak van hart- en vaatziekten is slagaderverkalking. Belangrijke risicofactoren voor slagader-verkalking zijn een te hoog bloedvetgehalte (hyperlipidemie), overgewicht, diabetes en vervetting en ontsteking van organen zoals de lever. Gezonder eten en meer bewegen vermindert de kans op slagaderverkalking, maar is vaak niet afdoende en tevens een uitdaging in onze 24-uurs maatschappij. Omdat daarbij ook de huidige behandelmethoden maar ongeveer 30% van de hart- en vaatziekten voorkomen, zijn we op zoek naar nieuwe behandelmethoden. In ons laboratorium hebben we de beschikking over een muismodel dat wordt gekenmerkt door een vetstofwisseling dat erg op die van de mens lijkt. Wanneer we deze muizen een Westers-type dieet voeren ontwikkelen ze dan ook slagaderverkalking. Hierdoor kunnen wij heel gericht en efficiënt onderzoek doen naar medicatie en andere strategieën om slagaderverkalking tegen te gaan. Wij richten ons daarbij op manieren die het energiemetabolisme de juist richting in te sturen. Een voorbeeld daarvan is het activeren van bruin vetweefsel waarvan wij in de laatste jaren al hebben aangetoond dat dit zowel de risicofactoren van, als de slagaderverkalking zelf tegengaat. In tegenstelling tot wit vetweefsel, wat iedereen wel kent omdat het voedingstoffen opslaat en je dik kan maken, zet actief bruin vetweefsel vetten en suikers om naar warmte. Het is dus belangrijk om de lichaamstemperatuur op pijl te houden, maar het gevolg van actief bruin vetweefsel is ook dat vetten en suikers uit de bloedbaan worden onttrokken voor verbranding (=energieverbruik); deze kunnen dan niet langer schade aanrichten aan de bloedvatwand of daarin ophopen. We zullen binnen dit nieuwe project verder onderzoek doen naar veelbelovende nieuwe strategieën om bruin vetweefsel en in bredere zin het energiemetabolisme te reguleren en vervolgens het effect van deze nieuwe strategieën onderzoeken op risicofactoren van slagaderverkalking en slagaderverkalking zelf.
In dit project zullen we nieuwe strategieën identificeren om het energiemetabolisme te reguleren en evalueren welke veelbelovende methoden uiteindelijk ook mogelijk klinisch toepasbaar zijn om risicofactoren van slagaderverkalking en slagaderverkalking zelf te verminderen. Doordat ook de onderliggende mechanismen onderzocht zullen worden zal dit project ook mogelijkheden bieden voor nieuwe vormen van preventie van slagaderverkalking. Gezien de immer toenemende economische, maatschappelijke en persoonlijke kosten van hart- en vaatziekten is het nodig om alternatieve behandelstrategieën te onderzoeken.
In dit onderzoek wordt gewerkt met muizen.