NTS 202011305 Vaccinatie tegen de tumor in honden; een klinische studie

Ons laboratorium heeft de beschikking over een vaccinatietechnologie, die kan worden toegepast om het immuunsysteem (het afweersysteem van het lichaam) bepaalde moeilijk herkenbare eiwitten bij kanker te laten herkennen. Wij zijn geïnteresseerd in de ontwikkeling van vaccins die een antistofrespons opbouwen, gericht tegen de bloedvaten van solide tumoren. Een tumor heeft namelijk bloedvaten nodig om te kunnen groeien. Ons vaccin bestaat uit een eiwit dat is gericht tegen een merker eiwit in de tumorbloedvaten. Met behulp van het vaccin kan dit merker eiwit in de tumorbloedvaten zichtbaar worden gemaakt voor het immuunsysteem. Met andere worden het lichaam zal antistoffen tegen de merker aanmaken en proberen de tumorbloedvaten op te ruimen met als gevolg een remming van de tumorgroei, omdat de tumor geen zuurstof en voeding meer krijgt. In preklinisch onderzoek is aangetoond dat deze strategie een effectieve aanpak blijkt tegen kanker en dat de behandeling veilig is en geen bijwerkingen vertoont. De doelstelling van dit project is om nieuwe vaccins te testen in een klinische studie bij honden, die zich presenteren in de veterinaire kliniek met solide tumoren. Honden met spontane kanker (honden patiënten) zijn een goed model voor de mens, omdat kanker bij de hond lijkt op kanker bij de mens. Honden patiënten (huisdieren) met spontane blaas-, darmkanker, borstkanker, haemangiosarcoom (vaattumor in diverse organen) en huidkanker zullen worden geïncludeerd in de studie. Honden zullen na de diagnose, en wanneer mogelijk na operatief verwijderen van de tumor, worden gevaccineerd in de lies. De aanmaak van bloedvaten is de eerste stap in het ontstaan/terugkeer van een tumor. Ons vaccin kan dit ook tegengaan en dus gegeven worden ter behandeling van een bestaande tumor maar ook na operatief verwijderen van de tumor om terugkeer ter voorkomen. De vaccinatie wordt 3-4 keer herhaald – bij controlebezoeken – met tussenpozen van 2 weken. Bij ieder bezoek wordt een kleine hoeveelheid bloed afgenomen om te kijken of de hond heeft gereageerd op de vaccinatie en antistoffen heeft gemaakt tegen het eiwit waartegen is gevaccineerd. Om te kijken hoe goed de geteste vaccins zijn zal ook worden gekeken hoeveel antistoffen (antistoftiters) worden aangemaakt en wat de kwaliteit daarvan is. Wanneer antistoftiters beneden de 50% dalen (t.o.v. de maximale titer eerder gemeten) wordt een herhalingsvaccinatie gegeven. Na vaccinatie zal standaard follow-up worden gedaan, zoals met behulp van echo kijken of de tumor kleiner is geworden of dat deze is teruggekeerd (recidief), standaard bloedonderzoek en regelmatige standaard röntgenfoto’s van de longen om te kijken of er uitzaaiingen van de tumor zijn.

Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is om een nieuwe kankerbehandeling voor de mens te kunnen ontwikkelen. Omdat het vaccin bij de hond als therapie kan worden geven, zal deze studie dienen om efficiënte vaccins door te ontwikkelen naar klinische studies bij mensen. De hond is hiervoor een geschikt dier om klinisch te testen, omdat kanker bij de hond lijkt op kanker bij de mens. Het tweede ondergeschikte doel is een nieuwe behandeling voor honden met kanker te ontwikkelen. Spontante kanker bij honden patiënten is namelijk nog slecht behandelbaar. Het wetenschappelijk belang van deze studie is om te zien of dat de nieuw ontwikkelde vaccins de tumorgroei kunnen remmen in een model met spontane kanker.

In dit onderzoek wordt gewerkt met honden.