NTS 20209845 Hoe worden individuele cellen van hoofd en hals kanker resistent tegen therapie?
Wereldwijd wordern er ongeveer een half miljoen mensen per jaar gediagnostiseerd met hoofd/hals-kanker. Al decennia is de standaard behandeling het (waar mogelijk) operatief verwijderen van de tumormassa, gevolgd door bestraling en/of chemotherapie. De afgelopen 30 jaar is de overlevingskans dan ook nauwelijks veranderd en nog steeds sterven 6 tot 7 van de 10 patiënten aan hun ziekte. Tegenwoordig wordt geprobeerd deze standaardbehandelingen te combineren met andere meer specifieke geneesmiddelen. Een variant hiervan is de combinatie van bestraling met Cetuximab, een medicijn dat voorkomt dat de kankercellen een belangrijk groeisignaal ontvangen. Hoewel deze aanpak veelbelovend is, blijkt dat maar een deel van de patiënten werkelijk baat heeft bij de behandeling en dat bij veel patiënten zelf de ziekte progressert en/of uiteindelijk terugkeert. Dit betekent dat deze patiënten een populatie van cellen in hun tumor moeten hebben gehad die niet gereageerd heeft op de behandeling. Zodoende is het van groot belang dat we proberen uit te vinden waarom deze cellen niet reageren en hoe ze dan wel gestopt kunnen worden in hun groei. In dit project gaan we een nieuwe technologie toe passen waarbij we, cel voor cel, gaan bepalen welke cellen in een tumor wel en welke cellen niet reageren op behandeling met bestraling en/of Cetuximab. Met deze technologie kunnen we bepalen wat voor type cel we aan het bekijken zijn, of deze heeft gereageerd op de behandeling en wat er nog meer met deze cel gebeurt. Hierdoor kunnen we voorspellingen doen over een behandeling/medicijn dat deze resistente cellen wel zou kunnen doden. Voor dit project gebruiken we een muismodel waarbij een menselijke tumor onder de huid groeit, zodat we de natuurlijke menselijke situatie kunnen benaderen. Hierdoor kunnen we de technologie die we toepassen gaan optimaliseren voor een preklinische setting. Vervolgens kunnen we de geoptimaliseerde technologie proberen toe te passen op primair humaan materiaal (operatie preparaten).
Ondanks de beschikbaarheid van behandelmethoden voor hoofd/hals kanker heeft een significant deel van de patiënten hier geen baat bij. De reden hiervoor is dat de behandeling niet aanslaat in een (klein) gedeelte van de cellen van de tumor, waardoor de ziekte terug komt. Het bestuderen van de oorzaak van deze resistentie is van groot belang voor het identificeren van bio-markers die dit kunnen voorspellen. Tevens kan deze kennis ook leiden tot het ontwikkelen van nieuwe behandelings strategiën die wel effectief zullen zijn in deze patiënten.
In dit onderzoek wordt gewerkt met muizen.