Jaarplan 2019 van de Centrale Commissie Dierproeven (CCD)

Wettelijke taak

Gelijk als voorgaande jaren zal de Centrale commissie dierproeven (CCD) uitvoering geven aan haar kerntaak: het zorgvuldig beoordelen van projectaanvragen. Het toezien op een zo goed mogelijke toepassing van het 3V-beleid blijft daarbij de voornaamste focus. In het verlengde hiervan worden de aanbevelingen uit de adviezen van het Nationaal comité advies dierproevenbeleid (NCad) meegenomen.

Beoordeling van projectvergunningsaanvragen

Om een projectaanvraag in de juiste context te kunnen beoordelen is het nodig dat het onderzoekswerk wordt beschreven dat reeds is uitgevoerd en hoe de voorliggende projectaanvraag aansluit op eerder uitgevoerd onderzoek en behaalde resultaten.
Iedere nieuwe projectaanvraag dient namelijk als een op zichzelf staand onderzoek leesbaar te zijn; dit verlangt dat verwijzingen naar eerder uitgevoerd onderzoek uit voorgaande projecten en/of uitkomsten worden toegelicht en dat onderzoeksresultaten waarnaar wordt verwezen ook concreet worden beschreven. Daarbij dient er specifieke aandacht te worden gegeven aan de beschrijving van het voortraject, met daarbij zo mogelijk de uitkomsten van de in-vitro onderzoeken en toegepast 3V-beleid waaronder de gevolgde best practices/CoP’s.

Code of practices (CoP’s) uit Europa en NCad-adviezen meegenomen in beoordeling

Bij het beoordelen of best practices worden gevolgd, wordt gekeken hoe CoP’s worden toegepast  in de onderzoeksopzet. Daarbij kunnen CoP’s uit andere Europese landen ook van toegevoegde waarde zijn. Niet nieuw maar wel goed om te benadrukken is dat de concrete aanbevelingen gedaan in NCad-adviezen mede het toetsingskader bepalen voor de beoordeling van projectvergunningaanvragen.

Raad voor dierenaangelegenheden (RDA)-zienswijze wordt geïmplementeerd

De CCD maakt een toelichting voor aanvragen die betrekking hebben op de veehouderij. Dit op basis van de RDA-zienswijze ‘dierproeven voor veehouderij’ die in 2018 is uitgebracht. De zienswijze geeft advies over criteria die zouden moeten gelden bij het verlenen van vergunningen voor dierproeven voor de veehouderij: een bijdrage aan de verduurzaming van de veehouderij en een bijdrage aan het welzijn van de dieren waarop de proef is gericht. Onderzoek dat enkel is gericht op symptoombestrijding of economisch belang is daarmee niet verdedigbaar vanuit ethisch perspectief. De toelichting die de CCD opstelt zal worden gehanteerd bij de beoordeling van aanvragen gerelateerd aan de veeteelt. Het beoordelingskader dat zal worden gehanteerd bij dit soort aanvragen wordt in samenspraak met het werkveld vorm gegeven.

Focus op uniformering van Niet Technische Samenvatting (NTS)

De CCD zal nadrukkelijk aandacht besteden aan verdere verbetering van de NTS-en. Er wordt gekeken of NTS-en begrijpelijk geschreven zijn voor niet deskundigen. De NTS is tenslotte hét medium waarmee aan de maatschappij wordt gecommuniceerd over de doelstelling, de opzet van het onderzoek en het ongerief als gevolg van de handelingen op de dieren. Met oog op het maatschappelijk begrip, dient de NTS een toegankelijke, heldere en volledige weergave te zijn van het onderzoek. In 2019 zal onderzocht worden of een verbetering van het gebruik van trefwoorden in de NTS de doorzoekbaarheid van NTS-en op de website kan verbeteren.

Dilemma’s agenderen

Voor een aantal terugkomende dilemma’s bij het beoordelen van projectaanvragen worden de mogelijkheden verkend om richtlijnen te verkrijgen hoe daar mee om te gaan. Dat betreft vaak dilemma’s op ethisch vlak. Zo krijgt de CCD bijvoorbeeld aanvragen voor proefdieronderzoek om ‘welvaartsziekten’ te behandelen. Dergelijke complexe vraagstukken zal de CCD zo mogelijk (blijven) agenderen bij adviesorganen en het ministerie van LNV.

Leren van eerder onderzoek

Gedurende de looptijd van een project, kunnen inzichten verkregen worden die mogelijk bijdragen aan het Verminderen en Verfijnen van proefdieronderzoek. Daarom is het belangrijk dat alle ervaringen zo compleet mogelijk worden geïnventariseerd en worden gedeeld. De Beoordeling Achteraf is hiervoor een goed instrument. De procedure om een Beoordeling Achteraf in te dienen is nu beschikbaar en afgestemd met de Dierexperimenten commissies (DEC’s). In 2019 wordt deze procedure verder geïmplementeerd. Daarnaast zal met het IvD platform, de DEC’s en het NCad gezocht worden naar de beste wijze om de opgedane kennis te delen.

Organisatie

De CCD is in continu proces actief haar dienstverlening te verbeteren. Het gaat om kwaliteits- èn om efficiëntieslagen. Vanuit dit oogpunt worden in 2019 de handreikingen en beleidsregels opnieuw bekeken en indien nodig aangepast.
Daarbij streeft de CCD er naar om alle aanvragen binnen de wettelijke termijn af te handelen. Dit vraagt om strakke werkafspraken intern en goede communicatie tussen DEC’s en CCD.

Verhoging van leges

Als zelfstandig bestuursorgaan dient de CCD kostendekkende exploitatie te realiseren voor de activiteiten die te maken hebben met vergunningverlening. De afgelopen jaren is dat als nieuw bestuursorgaan niet volledig gelukt. Nu, na vier jaar, kunnen betere inschattingen gemaakt worden van bijvoorbeeld de verwachte aantallen aanvragen, meldingen en wijzigingsverzoeken. Voor 2019 is besloten tot een tariefstijging van 5%, voornamelijk als compensatie van de indexatie van salarissen in 2018 en 2019. Uiteraard is deze tariefstijging besproken met het gebruikersplatform. Daarbij zet de CCD zich verder in voor verlaging van de kosten.

Zelfstandig bestuursorgaan (ZBO)-Evaluatie

Op basis van de ZBO-Kaderwet is het vereist dat het functioneren van de CCD zijnde een ZBO iedere vijf jaar wordt geëvalueerd. Deze evaluatie staat daarom voor 2020 gepland. In 2019 zullen hiervoor de voorbereidingen worden getroffen.

Nieuwe termijn bestuursleden

In januari 2019 treedt Marcel ter Veld aan als nieuw bestuurslid en treedt Ton Rijnders uit de commissie. Eind 2019 loopt de eerste bestuurstermijn ook af van de overige vier bestuursleden.

Juridische zaken

De CCD blijft Wob-verzoeken en bezwaarschriften zorgvuldig behandelen. Daarnaast is er specifieke aandacht voor misbruik van recht op het gebied van de Wob. Tevens worden de, veelal kort na de oprichting van de CCD, vastgestelde handreikingen en beleidsregels geëvalueerd. De Wet op de dierproeven, dierproevenbesluit en dierproevenregeling gelden inmiddels meer dan vier jaar.

Samenwerking met onze ketenpartners

De voornaamste ketenpartners van de CCD zijn de Dierexperimenten commissies (DEC’s), Instanties voor dierenwelzijn (IvD’s) en het Gebruikersplatform. De taken van de IvD, DEC en CCD in het vergunningverleningsproces zijn vastgelegd in de wet. De CCD ziet dat alle partijen, DEC’s, IvD’s en CCD, groeien in hun wettelijke rol. Wij blijven inzetten op verdere verbetering van de invulling van de rollen van de verschillende partijen. Hiervoor wordt op regelmatige basis overleg gevoerd met NVDEC, Voorzitters van de DECs, het IvD platform en het Gebruikersplatfrom.

Kwaliteit DEC

De CCD is positief gestemd over de toenemende kwaliteit van DEC-adviezen en zal zich inspannen om de kwaliteitsverbetering te continueren. Hiertoe ontvangt elke DEC per advies een terugkoppeling van de CCD over de kwaliteit van het afgegeven advies en zullen de DEC’s een terugkoppeling ontvangen naar aanleiding van de beoordeling van jaarlijkse rapportages die zijn ingediend door aanvragers en na elke ‘beoordeling achteraf’. Verder zal het ethisch toetsingskader worden doorontwikkeld, waarin ook de zienswijze van de RDA over omgang met dierproeven voor landbouwhuisdieren wordt opgenomen. Ook zal er een evaluatie plaatsvinden van het format DEC advies waarmee sinds 10 februari 2017 gewerkt wordt om te zien of aanpassingen of verbeteringen nodig zijn. Daarnaast wordt verder ingezet op een gelijke invulling van de expertise van de DEC-leden. De benaming van de specifieke expertises die zitting hebben in de DEC’s zijn wettelijk vastgelegd. Maar de invulling van iedere expertise verschilt nu veelal per DEC. De CCD is in overleg met de DEC’s hoe de invulling van expertises gelijk kunnen worden getrokken.

Transparantie

In 2018 hebben meerdere vergunningshouders in samenspraak met de CCD de documenten van projectaanvragen actief openbaar gemaakt. De CCD juicht dit van harte toe.